İnşaat Sözleşmesinden Dönülmesi ile Zararın Tazmini
Borçlu kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini kanıtlayamazsa, alacaklı sözleşmenin geçersiz kalmasından doğan zararı için tazminat isteyebilir.(TBK. Md. 125/3)
TBK. md. 125/3 de bahsi geçen tazminat “olumsuz zarar(menfi zarar)” olup, alacaklının sözleşme yaptığı için uğradığı, sözleşme yapmamış olsaydı uğramayacağı zarardır. Sözleşmeden dönen iş sahibinin “kaçırılan fırsat” adı da verilen “olumsuz zararını” isteyebilmesi için, inşaatı sözleşmeye uygun olarak başkasına yaptırması ve parasını da yeni yükleniciye ödemiş olması gerekir. Bu nedenle iş sahibi işin başka bir yükleniciye verildiğini ve parasının ödendiğini öne sürüyorsa bunu kanıtlamalıdır; yoksa kaçan bir fırsattan söz edilemeyeceğinden olumsuz zarardan söz edilemez Ancak sözleşmede, “yüklenici her ne nedenle olursa olsun inşaata başlayamazsa veya bitiremezse iş sahibine arsayı aldığı gibi teslim edecektir” biçiminde bir açıklık varsa, iş sahibinin olumsuz zararı “arsanın eski duruma getirmesi” olarak kararlaştırıldığından, inşaatın projeye ve ruhsata uygun duruma getirilmesi için yapılacak yıkım ve buna bağlı giderlerden oluşur.1
Menfi zarar borçlunun sözleşmeye aykırı hareket etmesi yüzünden sözleşmenin hüküm ifade etmemesi dolayısıyla ortaya çıkar. Sözleşme feshedilerek hükümsüz olduktan sonra tekrar sözleşmeye dayanarak borcun ifa edilmemesinden doğan zarardan söz edilemez; istenilecek zarar menfi zarardır.
Menfi zarar kavramına şunların gireceği kabul edilmektedir:
1-Sözleşmenin yapılmasına ilişkin giderler: Harçlar, posta giderleri, noter ücreti gibi ;
2-Sözleşmenin yerine getirilmesi ve karşılık edanın kabulü için yapılan masraflar;
3-Sözleşmenin yerine getirilmesi dolayısıyla uğranılan zarar; gönderilen şeyin yolda kaybolması gibi;
4-Sözleşmenin geçerliğine inanılarak başka bir sözleşme fırsatının kaçırılması dolayısıyla uğranılan zarar; hükümsüz sayılan sözleşmeyle satın alınan şeyin, örneğin o zaman başkasından 100 liraya alınabilirken şimdi 120 liraya alınabilmesi;
5-Başka bir sözleşmenin yerine getirilmemesi dolayısıyla uğranılan zarar;
6-Dava masrafları. 2
1-YARGITAY 15.HD. 26.5.2005, 5308/3169
2-HGK. 17.1.1990, 392/1;
YARGITAY 15. HD. 1.3.2005, 977/112,
YARGITAY 15. HD. 24.5.2004, 1210/2834,
YARGITAY 15. HD. 25.3.1998, 868/1178;
YARGITAY 15. HD. 6.3.2006, 947 124823.
YARGITAY 15. HD. 20.12.2010, 3878/7057;
YARGITAY 15. HD. 16.4.2018, 1985/1561;
YARGITAY 15. HD. 11.12.2018, 2105/4992.
Avukat iltan Ekmekçioğlu
