Kasten Öldürme TCK Madde 81
Kasten öldürme
Madde 81- (1) Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Nitelikli haller
Madde 82- (1) Kasten öldürme suçunun;[30]
- a) Tasarlayarak,
- b) Canavarca hisle veya eziyet çektirerek,
- c) Yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle,
- d) Üstsoy veya altsoydan birine ya daeş, boşandığı eşveya kardeşe karşı,[31]
- e) Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
- f)(Değişik:12/5/2022-7406/2 md.)Kadına karşı,
- g) Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
- h) Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla,[32]
- i)(Ek:29/6/2005 – 5377/9 md.)Bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle,
- j) Kan gütme saikiyle,
- k) Töre saikiyle,
İşlenmesi halinde, kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi
Madde 83- (1) Kişinin yükümlü olduğu belli bir icrai davranışı gerçekleştirmemesi dolayısıyla meydana gelen ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için, bu neticenin oluşumuna sebebiyet veren yükümlülük ihmalinin icrai davranışa eşdeğer olması gerekir.
(2) İhmali ve icrai davranışın eşdeğer kabul edilebilmesi için, kişinin;
- a) Belli bir icrai davranışta bulunmak hususunda kanuni düzenlemelerden veya sözleşmeden kaynaklanan bir yükümlülüğünün bulunması,
- b) Önceden gerçekleştirdiği davranışın başkalarının hayatı ile ilgili olarak tehlikeli bir durum oluşturması,
gerekir.
(3) Belli bir yükümlülüğün ihmali ile ölüme neden olan kişi hakkında, temel ceza olarak, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine onbeş yıldan yirmi yıla kadar, diğer hallerde ise on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunabileceği gibi, cezada indirim de yapılmayabilir.
Kasten öldürme, bir kişinin yaşamına kasten son verilmesini ifade eder. Burada önemli olan failin, mağdurun hayatını sonlandırmayı bilerek ve isteyerek hareket etmesidir. TCK’nın 81. maddesi, basit kasten öldürme suçunu şu şekilde düzenler:
TCK Madde 81:
Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.”
Bu maddeden anlaşılacağı üzere, öldürme fiilinin doğrudan kasıtla gerçekleştirilmesi durumunda fail, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. Müebbet hapis cezası, failin cezasını hayatının geri kalanında hapishanede geçirmesini öngören bir yaptırımdır.
Kasten Öldürmenin Unsurları
Kasten öldürme suçunun oluşabilmesi için bazı unsurların varlığı şarttır. Bu unsurları maddeler halinde açıklayalım:
- Fiilin Mağduru
Kasten öldürme suçunda mağdur, bir insandır. Burada önemli olan, mağdurun yaşam hakkının korunmasıdır. Yaşam hakkı, doğumla başlar ve kişinin ölümüne kadar devam eder. - Failin Kastı
Fail, öldürme eylemini bilerek ve isteyerek gerçekleştirmelidir. Kast, failin eylemin sonucunu bilmesi ve bunu arzulamasıdır. Kasıt yoksa ve ölüm, taksirle (dikkatsizlik, tedbirsizlik) meydana gelmişse, bu durumda taksirle öldürme (TCK Madde 85) suçu oluşur. - Fiilin Sonucu
Fiilin sonucunda mağdurun hayatını kaybetmesi gerekmektedir. Eğer mağdur hayatta kalırsa, kasten öldürmeye teşebbüs söz konusu olur. Bu durumda TCK’nın genel hükümleri çerçevesinde ceza indirimine gidilebilir. - Nedensellik Bağı
Failin eylemi ile mağdurun ölümü arasında nedensellik bağı olmalıdır. Yani ölüm, failin fiili sonucunda gerçekleşmelidir.
Kasten Öldürmenin Nitelikli Halleri (TCK Madde 82)
Kasten öldürme suçunun, belirli durumlarda daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri bulunmaktadır. TCK Madde 82, bu nitelikli halleri düzenler ve bu suçları işleyen failler hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası öngörür.
TCK Madde 82’nin Metni
TCK Madde 82:
(1) Kasten öldürme suçunun;
a) Tasarlayarak,
b) Canavarca hisle veya eziyet çektirerek,
c) Yangın, su baskını, tahrip, batırma, bombalama veya nükleer, biyolojik ya da kimyasal silah kullanmak suretiyle,
d) Üstsoy, altsoy, eş veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
e) Kamu görevlisinin görevi nedeniyle,
f) Bir suçun delillerini yok etmek, gizlemek veya işlenmesini kolaylaştırmak amacıyla,
g) Birden fazla kişiye karşı,
h) Töre saikıyla,
işlenmesi halinde, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur.
Bu maddeden de anlaşılacağı üzere, suçun işleniş şekline veya mağdurun özel durumuna bağlı olarak cezanın niteliği değişmektedir. Şimdi, bu nitelikli halleri tek tek ele alalım.
1. Tasarlayarak Öldürme
Bir kişinin öldürülmesi önceden planlanmış ve bu plan çerçevesinde gerçekleştirilmişse, bu durum tasarlayarak öldürme kapsamına girer. Tasarlama, failin suçtan önce mağdurun ölümünü düşünmesi, bunu planlaması ve eylemini bu doğrultuda gerçekleştirmesidir.
Tasarlama, suçun soğukkanlılıkla işlendiğini gösterdiğinden, cezanın ağırlaştırılmasını gerektirir. Bu tür bir durumda, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.
2. Canavarca Hisle veya Eziyet Çektirerek Öldürme
Canavarca hisle öldürme, failin insani duygulardan tamamen yoksun bir şekilde, sırf acımasız bir haz almak için öldürme eylemini gerçekleştirmesidir.
Eziyet çektirerek öldürmede ise mağdurun ölümünden önce ona fiziksel veya psikolojik acı çektirilir. Örneğin, işkence ederek veya mağdurun acı içinde ölümünü izleyerek bir fiilin gerçekleştirilmesi, bu kapsama girer.
Her iki durumda da suç, toplumun genel ahlak ve vicdanına aykırı bir şekilde işlendiği için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
3. Yangın, Su Baskını veya Tehlikeli Araçlarla Öldürme
Yangın çıkararak, su baskını yaparak veya bombalama gibi tehlikeli yöntemlerle bir kişinin öldürülmesi, toplumu ciddi şekilde tehlikeye atan suçlar arasında yer alır. Bu tür fiiller, yalnızca mağduru değil, toplumdaki diğer bireylerin de güvenliğini tehlikeye attığından, cezanın ağırlaştırılması öngörülmüştür.
4. Yakın Akrabaya Karşı Öldürme
Failin, üstsoyu (anne-baba), altsoyu (çocuk), eş, kardeş gibi yakın akrabalarına karşı öldürme fiilini gerçekleştirmesi durumunda ceza ağırlaştırılır. Ayrıca, mağdurun beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak bir durumda olması, fiilin daha ağır cezalandırılmasına sebep olur.
5. Kamu Görevlisine Karşı Görev Nedeniyle Öldürme
Kamu görevlisinin görevini yerine getirirken öldürülmesi, devlet otoritesine karşı işlenmiş bir suç olarak değerlendirilir. Bu durum, failin sadece mağdura değil, aynı zamanda kamu düzenine karşı da suç işlediğini gösterir.
6. Delilleri Yok Etmek veya Gizlemek Amacıyla Öldürme
Bir suçun delillerini yok etmek, gizlemek veya işlenmesini kolaylaştırmak amacıyla bir kişinin öldürülmesi, kasten öldürmenin nitelikli halleri arasındadır. Örneğin, bir hırsızlık suçunun fark edilmemesi için tanık olan bir kişiyi öldürmek, bu kapsamda değerlendirilir.
7. Birden Fazla Kişiye Karşı Öldürme
Failin aynı eylem sırasında birden fazla kişiyi öldürmesi veya öldürme teşebbüsünde bulunması, suçun ağırlığını artıran bir durumdur. Örneğin, bir bombalama sonucu birden fazla kişinin hayatını kaybetmesi, bu madde kapsamında değerlendirilir.
8. Töre Saikiyle Öldürme
Töre saikiyle işlenen cinayetler, genellikle kültürel veya toplumsal baskılardan kaynaklanan suçlardır. Bu tür suçlar, toplumda derin yaralar açtığı ve bireylerin temel haklarını ihlal ettiği için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Cezaların Niteliği ve Hukuki Süreç
TCK Madde 81 kapsamında kasten öldürme suçunu işleyen bir kişi, müebbet hapis cezasına çarptırılırken; Madde 82’de belirtilen nitelikli hallerden biri söz konusu olduğunda, ceza ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına dönüşür.
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, failin ömür boyu cezaevinde kalmasını ve diğer mahkûmlara göre daha sıkı infaz rejimine tabi tutulmasını gerektirir.
Kasten Öldürme Suçunda İndirim Sebepleri
Bazı durumlarda failin cezasında indirim yapılabilir. Bu durumlar şunlardır:
- Haksız Tahrik
Failin, mağdurun haksız bir fiili nedeniyle suç işlemesi durumunda haksız tahrik indirimi uygulanabilir. - İyi Hal (Takdiri İndirim)
Failin duruşma sürecindeki davranışları, pişmanlık göstermesi veya suçun işlenişine ilişkin diğer hafifletici nedenler, cezada indirime yol açabilir. - Suça Teşebbüs
Suçun tamamlanamaması durumunda teşebbüs hükümleri uygulanır ve ceza indirilir.
Sonuç
Kasten öldürme suçu, TCK’nın en ağır cezaları gerektiren suçlarından biridir. Madde 81, basit kasten öldürme fiilini düzenlerken; Madde 82, bu suçun nitelikli hallerini ve bu hallere uygulanacak ağırlaştırılmış cezaları belirlemektedir.
Bu düzenlemeler, bireylerin yaşam hakkını korumak ve toplumda caydırıcılığı sağlamak adına oldukça önemlidir. Hem failin kasıt durumu hem de suçun işleniş şekli, cezalandırma sürecinde belirleyici unsurlar olarak karşımıza çıkar. TCK 81 ve 82, hukuk sistemimizin insan haklarına verdiği önemin bir göstergesidir ve bu suç tipleri üzerine detaylı bir bilgiye sahip olmak, toplumdaki adalet anlayışını güçlendirmek açısından gereklidir.