Parada Sahtecilik Suçu TCK 197

TCK m. 197

(1) Geçerli bir parayı sahte olarak imal eden, ülkeye sokan, satan veya tedavüle koyan kişi, dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Sahte olduğunu bilerek parayı ülkeye sokan, satan veya tedavüle koyan kişi, birinci fıkradaki cezaya hükmolunur.
(3) Kullanılamayacak derecede tahrip olmuş ya da tedav ya da tedav\u00flden kaldırılmış bir parayı sahte olarak imal eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(4) Birinci ve ikinci fıkralardaki fiillerin konusu yabancı ülke parası olursa verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Üçüncü fıkradaki fiillerin konusu yabancı ülke parası olursa verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(6) Bu maddede tanımlanan suçlarla ilgili soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikayet aranmaz.

1. SUÇUN UNSURLARI

1.1. Maddi Unsur

Suçun maddi unsurunu, sahte parayla ilgili olarak kanunda sayılan fiil hareketlerinden her biri oluşturur:

Sahte para imal etmek
Sahte para ülkeye sokmak
Sahte para satmak
Sahte para tedavüle koymak

Her bir fiil, suçun bağımsız tamamlanma halleridir. Bu nedenle sıralı olarak gerçekleşen eylemler zincirleme suç oluşturabilir.

1.2. Manevi Unsur

Parada sahtecilik suçu, doğrudan kast ile işlenebilen bir suçtur. Failin, fiilin hukuka aykırılığını bilerek ve sonuçlarını öngörerek hareket etmesi gerekir. Taksirle işlenmesi mümkün değildir

2. TEŞEBBÜS VE İŞTİRAK

2.1. Teşebbüs

Failin, sahte para üretimini tamamlayamadan yakalanması veya sahte parayı henüz tedavüle koyamadan ele geçirilmesi durumlarında teşebbüsten söz edilir. TCK m. 35 uyarınca cezada indirime gidilebilir.

2.2. İştirak

Suça azmettirme, yardım etme veya birlikte işleme hallerinde iştirak mümkün olup, azmettiren ve yardımcılar TCK m. 38 ve 39 gereği ayrı ayrı cezalandırılır.

3. SUÇLARDA İÇTİMA

Birden fazla fiilin bir suç oluşturması durumunda içtima kuralları uygulanır. Aynı para farklı kişilere verilmişse zincirleme suç (TCK m. 43) söz konusu olur. Sahte para ile dolandırıcılık yapılmışsa, bu suçlar ayrı ayrı cezalandırılır.

Yargıtay 11. CD 2018/3421 E., 2019/2149 K.: “Sahte para tedavüle konulmuş, aynı zamanda dolandırıcılık eylemi de gerçekleşmiştir. Her iki fiilin ayrı ayrı suç olduğu kabul edilmelidir.”

4. UZLAŞMA

Parada sahtecilik suçu uzlaşma kapsamında değildir.

Zira kamu düzenine karşı işlenmiştir.
Şikayete bağlı değildir.
Toplumun ekonomik istikrarını ilgilendirir.

5. HAGB (HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI)

Ceza mahkemesi, suçun şahsi ve objektif koşullarını göz önünde bulundurarak HAGB uygulayabilir.

Ancak:

Alt sınırı 4 yıl olan cezalar için nadiren uygulanabilir.
Yargıtay’a göre kamu düzeni açısından sakıncalıdır.

6. ZAMANAŞIMI

Dava zamanaşımı: 15 yıl (TCK m. 66/1-c)
Ceza zamanaşımı: 20 yıl

7. KORUMA TEDBİRLERİ: GÖZALTI VE TUTUKLULUK

CMK m. 100 gereği parada sahtecilik suçu katalog suçtur.

Delil karartma, kaçma şüpheleri varsa tutuklama uygulanabilir.
Özellikle organize suçlarda kuvvetli suç şüpheleri bulunur.

Yargıtay 8. CD 2020/3169 E., 2021/4707 K.:

“Sanığın sahte paraları piyasaya sistemli olarak sokması nedeniyle tutuklama kararı yerindedir.”

8. SONUÇ

TCK m. 197 kapsamında parada sahtecilik suçu, kamu güvenine karşı işlenen ve ekonomik istikrarı tehdit eden ciddi bir suçtur. İmal, tedavüle koyma ve satma fiilleri bağımsız cezalandırılmakta, HAGB nadiren uygulanmakta, uzlaşma kapsamına girmemektedir. Yargıtay içtihatları da suçun ciddiyetini pekleştirmekte ve delillerin somut değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır.

KAYNAKÇA

Türk Ceza Kanunu
Ceza Muhakemesi Kanunu
Yargıtay 11. CD, 2018/3421 E., 2019/2149 K.
Yargıtay 8. CD, 2020/3169 E., 2021/4707 K.
Artuk, Gökcen, Yenidünya – Ceza Hukuku Özel Hükümler
Centel-Zafer – Ceza Hukuku Genel Hükümler