TEFECİLİK SUÇU (TCK 241)
MADDE METNİ
(1) Kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşyüz günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) (Ek:14/4/2020-7242/14 md.) Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi
hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
MADDE GEREKÇESİ
Madde metninde tefecilik fiili suç olarak tanımlanmıştır. Faiz veya başka bir namla da olsa kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para verilmesi, tefecilik suçunu oluşturur. Tefecilik suçu, iktisadi hayatımızda, “senet kırdırma” denen usulle de işlenebilir. Örneğin henüz vadesi gelmemiş bir bononun vadesinden önce başkasına verilerek karşılığında bono üzerinde yazılı meblağdan daha az bir paranın alınması durumunda tefecilik suçu oluşur. Çünkü, bu durumda bononun el değiştirmesi, kişiler arasında doğmuş olan bir alacak borç ilişkisine dayanmamaktadır. İfade yerinde ise, bu durumlarda, birer ödeme aracı olan bononun veya çekin kendisi satılmakta ve satın alınmaktadır.
İzlenen suç politikası gereğince, kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişi cezalandırılmaktadır. Buna karşılık, ödünç para alan kişi cezalandırılmamaktadır.
1. MADDİ UNSUR
Tefecilik suçu, “kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para verme” fiiliyle tamamlanır (TCK 241). Suçun konusu yalnızca paradır; altın, kripto varlık, tahvil gibi diğer kıymetler ancak para ilişkisine tahvil edildikleri ölçüde kapsama girer. 7242 sayılı Kanun, üst sınırı 6 yıl, adlî para cezasının alt sınırını 500 güne yükselterek caydırıcılığı artırmıştır. Kanun gerekçesi, ekonomik düzenin korunmasını öne çıkarır; bu nedenle kazancın “faiz” adıyla tahakkuku zorunlu değildir—komisyon, pul bedeli, “hizmet ücreti”, POS cihazı üzerinden çekim karşılığı kesinti gibi her türlü çıkar yeterlidir.
Tipik işleniş biçimleri üç grupta toplanır:
- Doğrudan nakit borç: Fail, yüksek faiz veya “haftalık ödeme” adı altında para verir.
- Senet kırdırma: Vadesi gelmemiş senet, nominal bedelinden çok daha düşük fiyata iskonto edilir.
- POS tefeciliği: Kredi kartı POS’tan “alışveriş” yapılmış gibi çekim yapılıp kart sahibine anında nakit verilir; aradaki %5–10’luk marj failin kazancıdır. Yargıtay 11. CD’nin 2018/4065 E., 2019/3789 K. sayılı ilâmı, bu yöntemi TCK 241 kapsamına aldığını ve 5464 sayılı Kanun m. 36 ile norm çatışması halinde “özel normun önceliği” kuralını hatırlatmıştır.
Suçun tamamlanma anı, paranın ilk kez borçluya geçmesidir; geri ödeme veya karın tahsili aranmaz. YCGK, “tek seferlik” ödünç vermenin dahi yeterli olduğuna hükmetmiş; meslek edinme koşulu kaldırılmıştır. Bu esneklik, pandemi ve ekonomik daralma sonrası yaygınlaşan “evet ama bir kereliğine” savunmalarını etkisiz kılmıştır.
MASAK’ın 2024 faaliyet raporunda, tefecilik şüpheli işlem bildirimlerinin beş yılda %510 arttığı; 2024’te 916 operasyon yapıldığı belirtilmiştir. Bu veriler, suçun toplumsal yaygınlığını ve “gri ekonomi”ye akışını göstermesi bakımından maddi unsur analizinde önemlidir.
Örnekler : Senet kırdırma vakası: İstanbul’da kuyumcu A, 100 000 ₺ bedelli üç aylık bono karşılığında B’ye 85 000 ₺ ödemiş, kalan 15 000 ₺yi “iskonto” olarak almıştır. Mahkeme, senedin erken devri yoluyla haksız kazanç sağlandığına karar vererek A’yı tefecilikten mahkûm etmiştir.
POS cihazı komisyonu: Yargıtay 11. CD 2019/947 E., 2021/1716 K. ilâmında POS’a takılan her kart için %8 kesinti uygulayan market işletmecisinin “alışveriş” görünümü altında tefecilik yaptığını belirlemiş, ancak 5464 sayılı Kanun m. 36 özel normunun uygulanması gerektiği gerekçesiyle hükmü bozmuştur.
Faiz yerine “hizmet bedeli”: Fail, borç verdiği kişiye %0 faiz uyguladığını, ancak “dosya masrafı” adıyla %12 kesinti yaptığını savunmuştur. Mahkeme, kesintiyi gerçekte faiz kabul etmiş ve maddi unsurun oluştuğuna hükmetmiştir.
2. MANEVİ UNSUR (Fail – Mağdur – Hareket‑Sonuç)
Suç yalnızca kasten işlenebilir; failin doğrudan kastla kazanç amacı gütmesi şarttır. Olası kast veya taksir kabul edilmez. Fail bakımından herhangi bir özel sıfat aranmaz; müşteri temsilcisi, kuyumcu, finans uzmanı veya sade vatandaş olabilir. Tüzel kişiler doğrudan cezalandırılmaz, ancak güvenlik tedbirleri (faaliyet izninin iptali, müsadere) uygulanabilir.
YCGK’nın 26. 04. 2016 tarihli 2014/118 E., 2016/208 K. içtihadı, “tefecilikte gerçek mağdurun kamu” olduğunu; borç alanın suçtan zarar gören statüsünde kaldığını vurgular. Bu yaklaşım, yüksek faiz karşısında rızanın “ekonomik zorunluluk” nedeniyle baskı altında verildiğini kabul eder ve kamusal müdahaleyi meşrulaştırır.
Hareket unsuru, paranın devri veya senedin teslimi gibi fiilî aktarım; sonuç unsuru ise ödünç ilişkisini doğuran hukuka aykırı menfaat teminidir. Yargıtay, kazancın gerçekten tahsil edilmesini aramaz; “naktin teslimi” yeterlidir. Faiz tahsil edilemese dahi suç tamamlanmış olur.
Örnekler: Bankacı‑fail: Şube müdürü, kredi limiti bulamayan müşteriye “kendi tasarrufundan” %6 aylık faizle borç vermiş; kazanç kastı sabit görülerek ceza almıştır. Mağdur‑fail tartışması: Yargıtay 9. CD içtihadında, “faizle borç alan” kişinin eyleme katkısının, zorunluluk saiki nedeniyle iştirak sayılmadığı, onun yalnızca “zarar gören” sıfatında kaldığı belirtilmiştir.
Hareket‑sonuç ayrımı: Ankara’daki POS operasyonunda nakit tesliminden dakikalar önce kolluk müdahale etmiş; paranın fizikî devri gerçekleşmediği için teşebbüs hükümleri uygulanmıştır (bkz. aşağıdaki teşebbüs bölümü).
3. TEŞEBBÜR
TCK 35’e göre, fail “icra hareketlerine” başlar ve objektif olarak suçun tamamlanmasına elverişli adımlar atar, fakat elinde olmayan nedenlerle durursa teşebbüsten söz edilir. Tefecilikte icra hareketi paranın fiilen teslimi veya borç ilişkinin kurulması için zorunlu evrakın verilmesiyle başlar. Sırf faiz pazarlığı, komisyon oranı konuşması, senet doldurma, buluşma planı gibi eylemler hazırlık sayılır.
Polis‑adli kolluk uygulamasında sık karşılaşılan senaryo: Fail, çantasında 500 000 ₺ ile buluşma yerine giderken yakalanır; mahkeme, icra hareketine başlanıldığı, ancak paranın borçluya geçmediği gerekçesiyle TCK 35 hükümlerini uygular ve cezanın dörtte birden dörtte üçüne kadar indirim yapar.
Örnekler
- Dijital ilan vakası: Online “acil nakit” ilanı veren sanık, IBAN paylaşımı aşamasında yakalanmıştır. Savcılık, “para transferi” gerçekleşmediği için eksik icra hareketi gördü ve teşebbüsten iddianame düzenledi.
- Senet imza masasında durdurma: Noterde boş senede imza atan borçlunun hukuka aykırı faiz içeren protokolü onaylanmadan kolluk müdahalede bulundu; mahkeme, “ödünç ilişkisi doğuran senet henüz teslim edilmedi” diyerek teşebbüs kapsamında hüküm kurdu.
4. İŞTİRAK
Tefecilik eylemi çoğu zaman örgütlü yürütülür: “kasiyer”, “pazarlamacı”, “tahsilatçı” rollerini paylaşan kişilerin hiyerarşik organizasyonu TCK 220 anlamında suç örgütü oluşturur ve ceza bir kat artırılır (TCK 241/2). Ortak fayda sağlayan bireyler müşterek fail; faiz oranlarını belirlemeyip sadece tanıdık getirenler yardım eden; borç verme kararını aldıranlar azmettiren sıfatı alabilir.
Yargıtay 11. CD 2018/4065 ilâmı, üç ortaklı şirketin POS sözleşmesini birlikte imzalaması nedeniyle sanıkları müşterek fail saymış; kasiyer konumundaki çalışanı ise “talimatla hareket eden, suç iradesine hâkim olmayan” konumda görerek yardım etme sınırında bırakmıştır.
Örnekler
Örgüt ilişkisi: Karadeniz’de faaliyet gösteren “kuyum‑tahsilat” zinciri, senet kırdırmak isteyen müşteriyi kasiyeriyle karşılıyor, faiz oranını “ofis sorumlusu” belirliyor, tahsilatı “saha ekibi” yapıyor. Mahkeme, hiyerarşik yapı ve süreklilik unsuru nedeniyle örgüt kabul ederek cezanın bir kat artırılmasına karar vermiştir.
Banka çalışanı yardımı: Şube personeli, yüksek tutarlı nakit çekimleri “alışveriş” koduyla sisteme girerek POS tefeciliğine zemin hazırlamış; ancak faiz oranına müdahil olmadığı için yardım eden sıfatıyla cezalandırılmıştır.
5. İÇTİMA
Tefecilik fiili kimi zaman başka suç tipleriyle çakışır:
- 5464 sayılı Kanun m. 36 (Gerçeğe Aykırı Harcama Belgesi Düzenleme): POS tefeciliğinde her iki suç oluşur. Yargıtay, m. 36’yı özel norm sayarak tefecilik hükmünü dışladığı kararlar vermiştir (ör. 11. CD 2019/947)
- Sahtecilik (TCK 204‑207): Faiz miktarını gizlemek için sahte senet düzenlenirse gerçek içtima uygulanır, ayrı ceza verilir.
- Nitelikli dolandırıcılık (TCK 158): Fail, “yatırım fonu” vaadiyle para toplayıp faiz tahsil ederse iki suçun içtimaı mümkündür.
- Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (TCK 282): Elde edilen faiz gelirinin resmi ticarete karıştırılması hâlinde ayrıca aklama suçu doğar, MASAK raporları delil olarak kullanılır.
Zincirleme suç (TCK 43) uygulaması yaygındır: Fail aynı mağdura farklı tarihlerde borç verirse “tek suç ‑ zincirleme”, farklı mağdurlara yönelik iştirak içindeki eylemler ise “zincirleme+örgüt” şeklinde değerlendirilir. Yargıtay, önceki kesinleşmiş hükümlerin sonraki eylemlere teselsül etkisiyle mahsup edilmesine dikkat çeker.
Örnekler
POS tefeciliği dosyasında sanık hem TCK 241’den hem m. 36’dan mahkûm edilmiş; Yargıtay özel norm gerekçesiyle tefecilik mahkûmiyetini bozmuş, zincirleme m. 36 hükmüyle yetinmiştir. Başka bir dosyada ise sahte senet düzenlendiği için tefecilik + sahtecilik ayrı ayrı cezalandırılmıştır.
6. UZLAŞMA
Tefecilik, CMK 253 listesindeki uzlaştırmaya tabi suçlar arasında değildir. Kanun koyucu, suçun “geniş toplumsal” mağduriyeti nedeniyle kamu davası açma yetkisini devlet lehine saklı tutmuştur. Bu nedenle:
- Şikâyetten vazgeçme davayı durdurmaz.
- Fail ile borçlu arasındaki alacak tasfiyesi veya faiz affı cezai sorumluluğu kaldırmaz.
- Hakim, “uzlaşma teklifi” yapamaz; uzlaştırma bürosu devreye girmez.
Örnekler 2023 Bursa dosyasında borçlu, mahkeme başlamadan önce borcu kapatmış ve “şikâyetçi değilim” demiştir. Savcılık re’sen kamu davası açmış, Asliye Ceza Mahkemesi faile 3 yıl 4 ay hapis + 1 000 gün para cezası vermiştir. Aynı yıl İzmir dosyasında taraflar senetleri iade etmiş olmasına rağmen örgüt faaliyeti iddiası nedeniyle dava Ağır Ceza’ya taşınmıştır.
7. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Temel hâlde (üst sınır 6 yıl) Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir. Ancak suç örgüt faaliyeti çerçevesinde işlendiğinde ceza bir kat artırılır ve üst sınır 12 yıla çıkar; bu durumda Ağır Ceza Mahkemesi görevli olur (CMK 12). Yer yetkisi, paranın teslim edildiği veya senedin verildiği yer mahkemesine aittir; “suç yeri” tartışmalı olduğunda son fiil nerede işlendi ise orası esas alınır.
Soruşturmada MASAK, BDDK, banka kayıtları, tapu çapraz kontrolleri, HTS analizleri başlıca delil kaynağıdır. Savcılık re’sen soruşturur; gizli soruşturma tedbirleri (teknik takip, dinleme) CMK 135‑139 kapsamında uygulanabilir.
8. YAPTIRIM
Temel ceza: 2 – 6 yıl hapis + 500 – 5 000 gün adlî para cezası.
Örgüt faaliyeti: Hapis ve para cezası bir kat artırılır; üst sınır 12 yıl olur.
Zincirleme suç: TCK 43 uyarınca %50’ye kadar artırım.
HAGB: Alt sınır 2 yıl; temel hâlde sanığın sabıkasızlığı ve zararı gidermesi halinde mümkündür, ancak örgütlü veya zincirleme durumda uygulama şansı düşüktür.
Erteleme & Denetimli Serbestlik: Suçun niteliği ve kamu zararı nedeniyle mahkemeler genellikle kısa süreli hapis cezalarını dahi para cezasına çevirmemekte; 1–3 yıl bandındaki cezalar denetimli serbestlikle infaz edilmektedir.
Tüzel kişiler: İşyerinin mühürlenmesi, faaliyet izninin iptali, kazanç müsaderesi gibi güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
Örnekler
Yargıtay 9. CD 04. 12. 2023 (POS tefeciliği) dosyasında sanığa 4 yıl 6 ay hapis + 3 000 gün para cezası verilmiş, zincirleme artırım uygulanmış, örgüt vasfı olmadığı için bir kat artırım yapılmamıştır.
Organize tefecilik davası (İstanbul 2024): 11 sanığa kişi başı 5 yıl 4 ay hapis + 5 000 gün para cezası; malvarlığına el konulmuş, banka POS hakları iptal edilmiştir.
Sonuç
Tefecilik suçu, ekonomik balansı bozarak toplumsal barışı tehdit eden bir “kamu güveni” ihlalidir. 7242 sayılı Kanun’un yaptırım artışı, Yargıtay’ın “tek sefer de yeter” yorumuna paralel şekilde uygulamada etkili olmuştur. POS cihazı manipülasyonları, senet kırdırma ve dijital ilanlar, suçun güncel yüzünü oluştururken MASAK verileri finansal gözetim ihtiyacını göstermektedir. Hem ceza adaletinin hem de mali regülasyonların eşgüdümü, tefeciliğin kayıt dışı finansman kanalı olmaktan çıkarılmasında anahtar rol oynar.
YARGIRAT KARARLARI
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2024/2061 K. 2025/1518 T. 5.2.2025 • TEFECİLİK SUÇU ( Sanık Hakkında Katılana Faiz Karşılığı Birden Fazla Kez Ödünç Para Vermek Suretiyle Zincirleme Tefecilik Suçunu İşlediği Kabul Edilerek Mahkumiyet Kararı Verilmiş ise de Temel Amacı Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkartılması Olan Ceza Yargılamasının En Önemli ve Evrensel Nitelikteki İlkelerinden Biri Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi Olup Bu Kapsamda Sanığın Bir Suçtan Cezalandırılmasına Karar Verilebilmesi İçin Suçun Hiçbir Şüpheye Mahal Bırakmayacak Kesinlikle İspat Edilmesi Gerektiğinin Dikkate Alınması Zorunluluğu ) • ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ ( Tefecilik Suçun Faiz Karşılığı Ödünç Para Verilmesiyle Oluşacağı Uygulamada İçeriğine Farklı Anlam Yüklenebilecek İletişimin Tespitine Dair Görüşmeler Dahi Suçun Sübutuna Esas Kabul Edilmezken İçeriği Tespit Edilemeyen HTS Kaydına Göre Sanığın Tecziyesine Karar Verildiği Nazara Alındığında Sanığın Katılana Faiz Karşılığı Ödünç Para Verdiğine Dair Mahkumiyetine Yeterli Her Türlü Şüpheden Uzak Kesin ve İnandırıcı Delil Bulunmadığından Beraati Gerektiği ) • FAİZ KARŞILIĞI ÖDÜNÇ PARA VERME ( ile Tefecilik Suçunun Oluşacağı Uygulamada İçeriğine Farklı Anlam Yüklenebilecek İletişimin Tespitine Dair Görüşmeler Dahi Suçun Sübutuna Esas Kabul Edilmezken İçeriği Tespit Edilemeyen Arama Trafiği Geçmişi Kaydına Göre Sanığın Tecziyesine Karar Verildiği Dikkate Alındığında Sanığın Katılana Faiz Karşılığı Ödünç Para Verdiğine Dair Mahkumiyetine Yeterli Her Türlü Şüpheden Uzak Kesin ve İnandırıcı Delil Bulunmadığı Halde Suçtan Beraati Yerine Mahkumiyetine Karar Verilmesinin Hukuka Aykırı Olduğu )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2022/4262 K. 2025/1403 T. 4.2.2025 • TEFECİLİK SUÇU ( Sanığın Kazanç Elde Etmek Amacıyla Katılanlara Ödünç Para Verdiği Yönünde İlk Derece Mahkemesince Varılan Sonucun Mantık Kurallarına Genel Hayat Tecrübelerine ve Bilimsel Kaidelere Uygun Olduğu Gözetilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine Karar Verilmesi Gerektiği ) • ÖDÜNÇ PARA VERME ( Sanığın Kazanç Elde Etmek Amacıyla Katılanlara Ödünç Para Verdiği Yönünde İlk Derece Mahkemesince Varılan Sonucun Mantık Kurallarına Genel Hayat Tecrübelerine ve Bilimsel Kaidelere Uygun Olduğu Gözetilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine Karar Verileceği – Tefecilik Suçu ) 237/m.241/1 ÖZET : Dosya kapsamı uyarınca aşamalarda dinlenen katılanların beyanları, sanık tarafından icra takibine konu edilen senet bedelinin suç tarihi itibarıyla yüksek olması, sanığın ev almak amacıyla kapora olarak söz konusu parayı vererek karşılığında teminat amaçlı senet aldığı savunmasının evin bedeline göre kapora miktarı kabul edilemeyeceği nazara alınarak suçtan kurtulmaya yönelik olduğu, sanığın kazanç elde etmek amacıyla katılanlara ödünç para verdiği yönünde ilk derece mahkemesince varılan sonucun mantık kurallarına, genel hayat tecrübelerine ve bilimsel kaidelere uygun olduğu gözetilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken ilk derece mahkemesince kurulan mahkumiyet hükmünün kaldırılarak sanığın atılı suçtan beraatine karar verilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.
YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2024/783 K. 2025/1043 T. 21.1.2025 • TEFECİLİK SUÇU ( Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığının Vergi Suçu Raporunda Her Ne Kadar Dava Şartı Olan Rapor Değerlendirme Komisyon Mütalaası ile Vergi Tekniği Raporunun Dosyada Bulunduğu Belirtilmiş ise de İlgili Belge ve Raporun Dosya İçeriğinde Bulunmadığı Bu Sebeple Atılı Suçun Suç Tarihinin Tespitinin Mümkün Olmadığı Anlaşılmakla İlgili Belge ve Raporun Dosya Arasına Konulması ve Suç Tarihinin Tespitinden Sonra Sanığın Hukuki Durumunun Tayin ve Takdiri Gerektiğinin Gözetilmemesinin Hatalı Olduğu ) • HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI ( 6545 SK Md.72 ile Eklenen “Denetim Süresi İçinde Kişi Hakkında Kasıtlı Bir Suç Nedeniyle Bir Daha Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilemez” Hükmün Yürürlük Tarihinden Sonra İşlenen Suçlar Bakımından Uygulanabileceği ve İnceleme Konu Suç Tarihinin 26.12.2012 Olması Nedeniyle Bu Hususun Yeniden Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilmesine Engel Teşkil Etmediği Gözetilmeden Hatalı Gerekçe ile Sanık Hakkında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Yer Olmadığına Karar Verilmesinin Yanlış Olduğu ) • ZAMANAŞIMI ( Tefecilik Suçu – Sanığın Farklı Takvim Yıllarındaki Eylemleri Arasında Hukuki veya Fiili Kesintinin Bulunmaması Nedeniyle Eylemlerin Birden Fazla Takvim Yılı İçinde Aynı Suç İşleme Kararı İcrası Kapsamında Zincirleme Gerçekleştirildiği Bu Nedenle 2010 ve 2011 Takvim Yılları Yönünden de Suç Tarihinin 2013 Tarihi Olup Zamanaşımının Dolmadığı Anlaşılmakla Bu Gerekçe ile Mahkemece 2010 Takvim Yılı Ayrılarak Bu Yıla İlişkin Atılı Suçtan Zamanaşımı Nedeniyle Düşme Kararı Verilmesi Gerektiği )
YARGITAY 8. CEZA DAİRESİ E. 2023/5180 K. 2024/7989 T. 23.10.2024 • TEFECİLİK SUÇU ( Yargıtay CGK Kararında “TCK 241. Maddesinin Birinci Fıkrasında Düzenlenen “Tefecilik” Suçunun 5464 SK 36. Maddesinin 1. Fıkrasında Hüküm Altına Alınan “Sahte Belge Düzenlenmesi” Suçunu Bünyesine Aldığı ve Bu Suçu Tükettiği “Sahte Belge Düzenlenmesi” Suçunun “Tefecilik” Suçunun Unsuru Olduğu ve Eylemin Bir Bütün Hâlinde TCK 241. Maddesinin 1. Fıkrasında Düzenlenen “Tefecilik” Suçunu Oluşturduğu Kabul Edilmelidir” Şeklindeki İçtihatı Dikkate Alındığında Eylemin Tefecilik Suçunu Oluşturduğu ) • SAHTE BELGE DÜZENLENMESİ SUÇU ( Sanığın Suç Tarihinde Yürürlükte Bulunan ve Lehe Olan 5237 SK 241. Maddesinin 1. Fıkrası Gereğince Cezalandırılması Gerektiği Gözetilmeden Suç Vasfında Yanılgıya Düşülerek 5464 SK 36. Maddesine Aykırılıktan Mahkumiyet Hükmü Kurulmasının Hukuka Aykırılığı ) • SUÇUN VASFINDA YANILGIYA DÜŞÜLMESİ ( Tefecilik Suçu – Sanığın Suç Tarihinde Yürürlükte Bulunan ve Lehe Olan 5237 SK 241. Maddesinin 1. Fıkrası Gereğince Cezalandırılması Gerektiği Gözetilmeden Suç Vasfında Yanılgıya Düşülerek 5464 SK 36. Maddesine Aykırılıktan Mahkumiyet Hükmü Kurulmasının İsabetsizliği )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2023/11216 K. 2024/9193 T. 18.9.2024 • POS TEFECİLİĞİ ( Suç Tarihlerinde Sanığın Adına Kayıtlı Olan veya Başkası Adına Kayıtlı Olup da Kendisinin Kullandığı POS Cihazlarından Yapılan Alışverişler Karşılığında Bankaya Komisyon Ödenip Ödenmediği Ödenmiş İse Miktarlarının İlgili Bankalardan Sorulması ve Faizle Para Aldığı Kabul Edilen Kişilerin Anlaştıkları Faiz Oranlarının Tespit Edilmesi Hesap Dökümlerinde Adı Geçenlerden Olayı Aydınlatmaya Yeterli Sayıda Şahsın Tanık Sıfatıyla Dinlenilmesi Gerektiği ) • KOLLUK ARAŞTIRMASI ( Kendilerine Komisyon Karşılığı Kredi Kartıyla POS Cihazlarından İşlem Yaptıran Kişilerin Kim Olduğunun Sorularak Tespit Edilmesi Ayrıca Sanığın POS Tefeciliği Yapıp Yapmadığına Dair Kolluk Marifetiyle Detaylı Araştırma Yaptırılması Sonrasında Hasıl Olacak Sonuca Göre Bir Karara Varılması Gerektiği ) • BANKAYA KOMİSYON ÖDENİP ÖDENMEDİĞİ ( Pos Tefeciliği – Suç Tarihlerinde Sanığın Adına Kayıtlı Olan veya Başkası Adına Kayıtlı Olup da Kendisinin Kullandığı POS Cihazlarından Yapılan Alışverişler Karşılığında Bankaya Komisyon Ödenip Ödenmediği Ödenmiş İse Miktarlarının İlgili Bankalardan Sorulması ve Faizle Para Aldığı Kabul Edilen Kişilerin Anlaştıkları Faiz Oranlarının Tespit Edilmesi Hesap Dökümlerinde Adı Geçenlerden Olayı Aydınlatmaya Yeterli Sayıda Şahsın Tanık Sıfatıyla Dinlenileceği )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2023/9492 K. 2024/8852 T. 10.9.2024 • TEFECİLİK SUÇU ( Oluşabilmesi İçin Kazanç Elde Etmek Amacıyla Başkasına Ödünç Para Verilmesinin Yeterli Olduğu – Ayrıca Birden Fazla Kişiye Sistemli Olarak Faiz Karşılığı Ödünç Para Verilmesinin Suçun Unsuru Olarak Aranmadığı/Kişiler Arasında Doğmuş Bir Alacak Borç İlişkisine Dayanmayan Kazanç Elde Etme Amaçlı Ödünç Para Verme Eylemlerinin Tefecilik Suçu Kapsamında Bulunduğu ) • KOLLUK ARAŞTIRMASI ( Sanığın Tefecilik Yapıp Yapmadığı Hususunda Ayrıntılı Kolluk Araştırması Yaptırılması ve Vergi Mükellefi Olduğunun Tespiti Durumunda Hakkında Vergi İnceleme Raporu Düzenlettirilmesi – Duruşmada Beyanda Bulunan Tanıklar Dışında POS Cihazından İşlem Yaptıran Kişiler İle Alacaklı Olduğu İcra Takip Dosyalarının Tespitiyle Varsa Takip Borçlularının Tanık Sıfatıyla Dinlenilmesi Gerektiği ) • POS CİHAZI İŞLEMİ ( Tefecilik – Duruşmada Beyanda Bulunan Tanıklar Dışında POS Cihazından İşlem Yaptıran Kişiler İle Alacaklı Olduğu İcra Takip Dosyalarının Tespitiyle Varsa Takip Borçlularının Tanık Sıfatıyla Dinlenileceği )
YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2021/34291 K. 2024/8004 T. 11.6.2024 • TEFECİLİK SUÇU ( Sanıkların Hangi İş Sektöründe Faaliyette Bulundukları Vergi Mükellefi Olup Olmadıkları Soruşturma Sürecinde Defterdarlık Görevlilerince Haklarında Ticari Faaliyetleri ile İlgili İnceleme Yapılıp Yapılmadığı Banka Hesaplarına İlişkin Ekstrelerin Temin Edilip Para Hareketlerinde Adları Geçen Kişilerin Sanıklardan Faizle Para Alıp Almadıkları Sanıkların Tefecilik Yapıp Yapmadıkları Konusunda Kolluk Araştırması Yapılması İcra Dosyaları Getirtilip İçeriklerinin Tutanağa Geçirilmesi Sanıklar Hakkında Tefecilik Suçlamasıyla Soruşturma Dosyası Bulunup Bulunmadığı Araştırılması Gerektiği ) • İŞTİRAK ( Mahkemece Her Üç Sanığın Fikir ve Eylem Birliği İçerisinde Hareket Ederek Denilmek Suretiyle Gerekçesiz Hüküm Kurulması Hangi Delillerin Hükme Esas Alındığının ve Sanıklarla Bağlantısı Belirtilerek Hukuki Durumlarının Tayin ve Takdiri Gerektiği Gözetilmeksizin Diğer Sanıkların Sanık ile Katılan Arasında Gerçekleşen Kazanç Elde Etmek Amacıyla Ödünç Para Verme İlişkisine Ne Şekilde İştirak Ettiklerinin Tartışılmaması Hukuka Aykırı Bulunduğu ) • ZİNCİRLEME SUÇ ( Dosya Kapsamı İtibarıyla Sanık ile Katılan Arasında Müteaddit Defalar Borç Para Alışverişi Gerçekleştiği Anlaşılmakla Değişik Zamanlarda Bir Kişiye Karşı Aynı Suçun Bir Suç İşleme Kararının İcrası Kapsamında İşlenmesi veya Aynı Suçun Birden Fazla Kişiye Karşı Tek Bir Fiile İşlenmesi Hallerinde 5237 Sayılı Kanun’un 43. Maddesinin Uygulanacağı Cihetle Sanığın Eylemlerinin Zincirleme Suç Kapsamında Değerlendirilmesi Gerektiği ) • RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK VE NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇU ( Mahkemece Her Üç Sanığın Fikir ve Eylem Birliği İçerisinde Hareket Ederek Denilmek Suretiyle Gerekçesiz Hüküm Kurulması Hangi Delillerin Hükme Esas Alındığının ve Sanıklarla Bağlantısı Belirtilerek Hukuki Durumlarının Tayin ve Takdiri Gerektiği Gözetilmeksizin Diğer Sanıkların Sanık ile Katılan Arasında Gerçekleşen Alacak Borç İlişkisine Ne Şekilde İştirak Ettiklerinin Tartışılmaması Hatalı Olduğu ) • BİR HUKUKİ İLİŞKİYE DAYANAN ALACAĞIN İSPATI VEYA BELGELENMESİ AMACI ( Sanığa Suça Konu Senet Üzerinde Oynama Yapmadığına Yönelik Savunmasının Açıklattırılması Sanık ile Katılan Arasındaki Alacak Borç İlişkisinin Gerçek Olup Olmadığına İlişkin Tanık Beyanları ile Diğer Delillerin Araştırılarak Eylemin 5237 SK’un 211. Maddesinde Düzenlenen “Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın İspatı veya Gerçek Bir Durumun Belgelenmesi Amacıyla Resmi Belgede Sahtecilik” ve Aynı Kanun’un 159. Maddesindeki “Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın Tahsili Amacıyla Dolandırıcılık” Suçlarını Oluşturup Oluşturmadığının Tartışılması Gerektiği )
YARGITAY 6. CEZA DAİRESİ E. 2022/11560 K. 2024/6524 T. 22.5.2024 • YAĞMA VE TEFECİLİK SUÇU ( Katılanın Soyut Beyanı Dışında Hükümlülüğüne Yeterli Hukuka Uygun Her Türlü Şüpheden Uzak Somut Kesin ve İnandırıcı Bir Delil Elde Edilemediğinden Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi de Nazara Alınarak Sanığın Yağma ve Tefecilik Suçlarından Beraati Yerine ile Mahkûmiyet Kararı Verilmesinin Hukuka Aykırı Bulunduğu ) • ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ ( Sanığın Savunmalarında Üzerine Atılı Suçları Kabul Etmeyerek Katılan Borç Verdiği Parayı Tahsil Etmeye Çalıştığını Görüşmeleri Bu Amaçla Yaptığını Savunarak Suçlamayı Israrla Kabul Etmemesi Katılanın Sanıktan Faizle Borç Para Aldığına İlişkin İddiasının Görgüye Dayalı Objektif Tanık Beyanlarıyla Desteklenmemesi Tanıkların Tefecilik İddiasını Katılandan Duydukları Haliyle Beyan Etmeleri Sanığın Eve Gelerek Not Bıraktığından Bahsedilmesi Ancak Bu Not Kağıdının Fiziken Bulunmaması Gözetildiğinde Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi de Nazara Alınarak Sanığın Beraati Gerektiği )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2023/4095 K. 2024/7791 T. 27.6.2024 • TEFECİLİK SUÇU ( Sanığın Türkiye’ye Getirdiği POS Cihazları İle Kredi Kartından Çekim Yaptığı Belirtilen İşlem Tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Olmadığı Anlaşılan Kişilerin Tanık Olarak Beyanlarına Başvurularak Sanık İle Aralarındaki Ticari İlişkinin Ayrıntılarının İşlemlerin Gerçek Bir Alışverişe Dayanıp Dayanmadığının Yapılan İşlemler İçin Sanığa Komisyon Ödeyip Ödemediklerinin Ödemişlerse Miktarının Sorulması Gerektiği ) • GERÇEK BİR ALIM VE SATIMA DAYANMAYAN KOMİSYON KARŞILIĞI KREDİ KARTI ÇEKİMLERİ YAPILDIĞI İDDİASI ( Tefecilik Suçu – POS Cihazlarına İlişkin Suç Tarihlerini Kapsayacak Şekilde Hesap Dökümlerinin Getirtilmesi Suç Tarihlerine Göre POS Cihazlarından Yapılan Alışverişler Karşılığında Bankaya Komisyon Ödenip Ödenmediği Ödenmiş İse Oranının Belirlenmesi Gerektiğinde Sanığın Belli Bir Komisyon Karşılığında Kredi Kartı Çekimi Yapıp Yapmadığı Yönünden Dosyanın Yeni Bir Bilirkişiye Tevdi Edilerek Belirtilen Hususlarda Rapor Aldırılarak Sonuca Gidilmesi Gerektiği ) • BİLİRKİŞİ RAPORU ALINMASI ( Dosyanın Yeni Bir Bilirkişiye Tevdi Edilerek Rapor Aldırılması ve Sonucuna Göre Tüm Deliller Birlikte Tartışılarak Sanığın Hukuki Durumunun Takdir ve Tayini Gereği ) • ZİNCİRLEME SUÇ ( Sanık Hakkında Aynı Suçtan Başka Bir Kamu Davası Açıldığı ve Derdest Olduğu/Anılan Dosyanın Aslı veya Onaylı Bir Suretinin Getirtilerek İncelenmesi Sonrasında Dava Konusu Eylemler Arasında İrtibat Bulunup Bulunmadığının Suç ve İddianame Tarihlerine Göre Eylemler Arasında Hukuki Kesinti Oluşup Oluşmadığının Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanıp Uygulanmayacağının ve Mükerrer Dava Olup Olmadığının Saptanması Gerektiği )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2021/12430 K. 2024/1468 T. 14.2.2024 • TEFECİLİK SUÇU ( Suçun Oluşabilmesi İçin Kazanç Elde Etmek Amacıyla Başkasına Ödünç Para Verilmesinin Yeterli Olduğu ve Kişiler Arasında Doğmuş Bir Alacak Borç İlişkisine Dayanmayan Kazanç Elde Etme Amaçlı Ödünç Para Verme Eylemlerinin Tefecilik Suçu Kapsamında Bulunduğu/Sanıkların Tefecilik Yapıp Yapmadıkları Hususunda Yapılacak Araştırma Kapsamında Alacaklı Oldukları İcra Takip Dosyalarının Tespiti İle Borçluların Dinlenilmesi ve Suç Dönemine Ait Defter ve Belgelerin Getirtilmesi Gereğinin Gözetilmemesinin Hatalı Olduğu ) • TARAFLAR ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI ( Tefecilik Suçu – Sanıkların Alacaklı Oldukları İcra Takip Dosyalarının Tespiti İle Borcun Kaynağına İlişkin Borçluların Dinlenilmesi Suç Dönemine Ait Defter ve Belgelerin Getirtilerek Taraflar Arasındaki Hukuki İlişkinin Kaynağının Araştırılmasından Sonra Oluşacak Sonucuna Göre Hukuki Durumlarının Takdir ve Tayini Gerektiği )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2022/5488 K. 2024/734 T. 23.1.2024 • TEFECİLİK VE KASTEN YARALAMA SUÇLARI ( Sanıklar Müdafiinin Müdafilik Görevini Yeni Üstlendiğini Belirtmesi ve Sanığın Covid-19 Hastalığı Olduğuna Dair Rapor Sunması Nazara Alınmadan Vekaletname Sunmak ve Savunmalarını Hazırlamak Üzere Süre Talebinin Reddine Karar Verilmesinin Bozma Gerektirdiği ) • SANIK HAZIR EDİLMEDEN YOKLUĞUNDA HÜKÜM KURULMASI ( Savunma Hakkının Kısıtlanması/Hükmün Tefhim Edildiği Tarihte Açık Ceza İnfaz Kurumunda Başka Suçtan Hükümlü Olan ve Duruşmadan Bağışık Tutulma Talebi Olmadığı Anlaşılan Sanık Hazır Edilmeden Yokluğunda Hüküm Kurulmasının Hukuka Aykırı Olduğu ) • ŞİKAYETTEN VAZGEÇME ( Tefecilik ve Kasten Yaralama Suçları – Sanığın Eylemine Uyan 5237 S. Kanun’un 86. Maddesinin İkinci Fıkrası Kapsamında Kalan Suçun Takibinin Şikayete Bağlı Olduğu Mağdurun Celsede Şikayetinden Vazgeçtiğini Beyan Ettiği 5237 S. Kanun’un 73. Maddesinin Altıncı Fıkrası Gereğince Sanığa Şikayetten Vazgeçmeyi Kabul Edip Etmediği Sorularak Sonucuna Göre Hukuki Durumunun Değerlendirilmesi Gerektiği )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2022/4461 K. 2024/721 T. 22.1.2024 • FAİZ KARŞILIĞI ÖDÜNÇ PARA VERMEK SURETİYLE TEFECİLİK SUÇU ( Oluşabilmesi İçin Kazanç Elde Etmek Amacıyla Başkasına Ödünç Para Verilmesinin Gerektiği Ancak Katılanın Sanıktan Borç Aldığının Borcun Alındığı Tarihte Herhangi Bir Senet Düzenlenmediğinin Borcu Ödeyemeyince Borç Miktarı Kadar İki Senedin Borçlu Tarafından İmzalanarak Sanığa Verildiği ile Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde Sanığın Savunmasının Aksine Suçu İşlediğine Dair Mahkumiyetine Yeterli Her Türlü Kuşkudan Uzak Kesin ve İnandırıcı Delil Bulunmadığının Gözetilmesi Gerektiği ) • FAİZ ANLAŞMASI ( Katılanın Sanıktan Borç Aldığının Borcun Alındığı Tarihte Herhangi Bir Senet Düzenlenmediğinin Borcu Ödeyemeyince Borç Miktarı Kadar İki Senedin Borçlu Tarafından İmzalanarak Sanığa Verildiğinin İcra Takibine Konu Edilen Senetlerin de Borcun Alındığı Tarihten Sonra Düzenlendiğinin Borcun Alındığı Tarihte Sanık ve Katılan Arasında Faiz Anlaşması Bulunmadığının Anlaşılması Karşısında Sanığın Suçu İşlediğine Dair Mahkumiyetine Yeterli Her Türlü Kuşkudan Uzak Kesin ve İnandırıcı Delil Bulunmadığının Kabulü Gerektiği ) • ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ ( Katılanın Borç Miktarına İlişkin Aşamalardaki Çelişkili Beyanları ile Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde Sanığın Savunmasının Aksine Suçu İşlediğine Dair Mahkumiyetine Yeterli Her Türlü Kuşkudan Uzak Kesin ve İnandırıcı Delil Bulunmadığından Bozma İlamından Sonra Yapılan Yargılamada da Buna İlişkin Yeni Bir Delil Elde Edilemediğinden Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi Gereğince Yüklenen Suçtan Beraati Yerine Mahkumiyetine Karar Verilmesinin Hukuka Aykırı Olduğu )
YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2022/4828 K. 2024/540 T. 16.1.2024 • TEFECİLİK SUÇU ( Tefecilik Suçunda Suç Tarihinin Kazanç Elde Etmek Amacıyla Ödünç Paranın Verildiği Tarih Zincirleme Olarak İşlenen Suçlarda da Teselsülün Bittiği Tarih Olduğu Nazara Alınarak Suçtan Zarar Görenin Aşamalarda Alınan Beyanlarında Sanıktan Faiz Karşılığı Borç Para Aldığı Tarihi Net Olarak Belirtmemesi Karşısında Suç Tarihinin Zamanaşımı Süresini Belirleme Açısından Önem Arzettiği Gözetilerek Suçtan Zarar Gören Yeniden Dinlenerek Suç Tarihi Kesin Olarak Saptanması Gerektiği ) • ZİNCİRLEME SUÇ ( Sanık Hakkında Suçtan Zarar Görene Yönelik Değişik Zamanlarda İşlediği Tefecilik Eylemleri Nedeniyle 5237 Sayılı Kanun’un 43. Maddesi Uyarınca Zincirleme Suç Hükmünün Uygulanması Gerektiği ) • DENETİM SÜRESİ ( 5237 Sayılı Kanun’un 51. Maddesinin Üçüncü Fıkrası Uyarınca, Erteleme Sonucu Belirlenecek Denetim Süresinin Alt Sınırının Mahkum Olunan Ceza Süresinden Az Olamayacağı Gözetilmeksizin Denetim Süresinin Eksik Belirlenmesinin İsabetsiz Olduğu )
AV. İLTAN EKMEKCİOGLU
